Is je kindje onder- of oververmoeid?

Het bepalen of je kindje onder- of oververmoeid is, kan lastig zijn. Hoewel de symptomen vergelijkbaar kunnen lijken, zijn de oorzaken tegenovergesteld. Daarom is het belangrijk om precies te begrijpen wat je kindje doormaakt voordat je zijn of haar schema of routine aanpast.

Korte dutjes, vaak 's nachts wakker worden, vroeg wakker worden en lang nodig hebben om in slaap te vallen, zijn allemaal tekenen van zowel een onder- als oververmoeide baby. Dus hoe weten we het verschil? We kijken naar het grotere geheel en letten op het gedrag van je baby.

Signaal 1: Korte dutjes

Korte dutjes bij een oververmoeide baby Een oververmoeide baby zal waarschijnlijk korte dutjes doen. Als je baby korte dutjes doet, denk je misschien automatisch dat hij of zij niet moe genoeg was, maar dat is niet altijd het geval. Een oververmoeide baby heeft meer moeite om lang te slapen. Als je baby wakker wordt van een kort dutje (minder dan een uur) en prikkelbaar en nog steeds moe lijkt, was hij of zij waarschijnlijk oververmoeid toen hij ging slapen.

Korte dutjes bij een ondervermoeide baby Een ondervermoeide baby zal ook waarschijnlijk korte dutjes doen. Als je baby vroeger goede dutjes deed en zijn dutjes plotseling korter worden, kan hij ondervermoeid zijn. Naarmate baby's ouder worden, hebben ze meer wakkertijd nodig. Als een schema dat eerder werkte plotseling leidt tot korte dutjes, is je baby waarschijnlijk klaar voor langere wakkertijden. Een ondervermoeide baby zal na een kort dutje meestal gelukkig en klaar om te spelen zijn. Dit is een teken dat ze langer wakker moeten blijven voordat ze weer een dutje doen.

Signaal 2: Vroeg wakker worden

Vroeg wakker worden bij een oververmoeide baby Als je kindje vroeg wakker wordt, wil je naar het grotere geheel en het gedrag van je kind kijken. Een oververmoeide baby kan vaak vroeg wakker worden (voor 6:00 uur). Hij of zij zal waarschijnlijk nog steeds moe en prikkelbaar lijken. Hij heeft moeite om het tot de dutjestijd vol te houden. Hij wordt vroeg wakker, maar het lijkt niet alsof hij klaar is om de dag te beginnen. Dit kan een teken zijn dat de bedtijd vervroegd moet worden.

Vroeg wakker worden bij een ondervermoeide baby Een ondervermoeide baby kan ook vroeg wakker worden. Als je kindje eerder tot een redelijk tijdstip sliep en plotseling eerder wakker wordt (zonder verandering in het dutjeschema), kan hij ondervermoeid zijn. Een ondervermoeide baby wordt vroeg wakker en lijkt blij en klaar om te spelen. Hij lijkt klaar om de dag te beginnen en het lijkt niet mogelijk om hem weer in slaap te krijgen. Dit zijn allemaal tekenen dat je kindje ondervermoeid kan zijn.

Signaal 3: Vaak wakker worden 's nachts 

Nachtelijk wakker worden bij een oververmoeide baby Een oververmoeide baby wordt vaak meerdere keren per nacht wakker. Hij zal vaak wakker worden en moe, boos of prikkelbaar lijken. Je kunt hem waarschijnlijk voeden of wiegen om weer in slaap te vallen, maar hij wordt al snel weer wakker. Een oververmoeide baby heeft moeite om in slaap te blijven en lijkt ongelukkig.

Nachtelijk wakker worden bij een ondervermoeide baby Een ondervermoeide baby kan ook vaak 's nachts wakker worden. Wanneer hij wakker wordt, kan het moeilijk zijn om hem weer in slaap te krijgen omdat hij niet erg moe lijkt. Een ondervermoeide baby kan ook iets ervaren dat een "split night" wordt genoemd. Dit is wanneer je kindje een lange periode wakker is midden in de nacht. Hij kan 2-3 uur wakker zijn en moeite hebben om weer in slaap te vallen. Hij wordt wakker en lijkt klaar om midden in de nacht te spelen. Als je probeert om hem weer in slaap te krijgen, kan het lang duren. Hij lijkt meestal niet erg boos of moe.

Signaal 4: Moeite met inslapen

Moeite met inslapen bij een oververmoeide baby Een oververmoeide baby kan moeite hebben om in slaap te vallen. Het kan even duren voordat hij tot rust komt en in slaap valt. Hij zal waarschijnlijk boos en prikkelbaar zijn en hij vecht tegen het slapen. Hij lijkt moe, maar kan gewoon niet in slaap vallen.

Moeite met inslapen bij een ondervermoeide baby Een ondervermoeide baby kan ook lang nodig hebben om in slaap te vallen. Hij kan vrolijk rondrollen in zijn bedje voordat hij eindelijk in slaap valt. Hij lijkt klaar om te spelen en nog niet helemaal klaar om te slapen. Je kunt veel tijd besteden aan het proberen om hem in slaap te krijgen terwijl hij vrolijk naar je staart.

Maar Wacht! Er kan nog een andere reden zijn voor korte dutjes, nachtelijk wakker worden en vroeg wakker worden...

En dat is als je kindje niet zelfstandig in slaap kan vallen, maar jou hiervoor nodig heeft.

Als je baby ouder is dan vier maanden en niet weet hoe hij of zij zelfstandig in slaap moet vallen, kun je nog een tijdje te maken hebben met korte dutjes, nachtelijk wakker worden en vroeg wakker worden, ongeacht of hij een goed dutjesschema heeft of niet.

Als je kindje moet worden gewiegd, gevoed of iets anders nodig heeft om in slaap te vallen aan het begin van bedtijd of dutjestijd, zal hij waarschijnlijk meerdere keren wakker worden en hulp nodig hebben om weer in slaap te vallen. Voordat je beslist of je baby onder- of oververmoeid is, is het belangrijk dat hij zelfstandig in slaap kan vallen. 

Wil je weten hoe je dit kunt doen? Kijk dan bij de slaapcursussen. Hierin komen wakkertijden, slaapsignalen, over- en ondervermoeidheid en manieren om je kindje zelfstandig te leren slapen uitgebreid aan bod. 

Of kijk eens bij deze gratis gidsen:

• Dutjesschema gids
• 7 Stappen om door de nacht te slapen